GUZHINA TRADICIONALE E GORËS (Pjesa e dytë)

b) Petaniket:
  Pitja kolare (Vitkanica),  Kjo lloj pite gatuhet me miell gruri, pasi zihet brumi, shtypet sa të homogjinizohet, ndahet në kuleç, pasi rinë pak t`hollohen me okllai, i hidhet harxhi mbushës i kavërdisur më parë, që mund të jet: Pazi, lakër e bardhë, kungull, mish me qepë, presh, gjizë, patate etj, pastaj mbështillet dhe vendoset në tepsi, duke filluar nga qendra formohen kularët, më pas piqet në saç ose shporet.
  Pite me shumë renda (Pretençen zelanik), (Gatuhet me miell gruri), duke i t`holluar petat një nga një dhe duke i shtruar në tepsi, harxhet hidhen në dy deri tre shtresa, ato mund të jenë pazia, lakra e bardhë e freskët ose lakra turshi e shplarë nga kripa e tepërt, hithra, lëpjeta, shtavel etj. Për realizuar një pjekje uniforme, në çdo tre katër shtresa futet nën saç. 
  Kulaç mbi kulaç (Kollaç nad kollaç), Gatuhet me miell gruri, pasi zihet brumi e bëhen kulaçët, t`holllimi bëhet duke i vendosur 3 - 4, kulaç njeri mbi tjetrin, pasi të t`hollohen me okllai shtrohen në tepsi e futën në furrë për të realizuar pjekje uniforme, pastaj bëhet hedhja e harxhit si në rastet e mësipërme dhe vazhdon shtrimi dhe hedhja e harxheve në dy deri tre shtresa, më pas mbulohet me një petë për ta mbrojtur nga përcllimi i zjarrit.
  Pite me dy kore (Pravakora), (Gatuhet me miell gruri e ferment), pasi zihet brumi, lihen për pak kohë që të fermentohet, pastaj 3/4 e tij shtrohen në tepsi, më pas futen në furrë për tu forcuar ndërkohë pjesa e mbetur e brumit  t`hollohet me okllai, nxiret tepsia nga furra i hidhet harxhi sipas dëshirës, mbulohet me petën e t`holluar dhe futet në furrë për tu pjekur. Ka përdorim të gjërë pasi nuk kërkon shumë kohë për tu gatuar.
  Pite e kollomboqët (Kollomboqen zelanik), (Gatuhet me miell misri), pasi zihet brumi e gjithë masa hidhet në tepsi, shtrohet në gjithë sipërfaqen e tepsisë, duke u kujdesur, që të ketë trashësi uniforme, futet për pak kohë në furrë më pas hidhet harxhi, zakonisht pazi, spinaq, ose lakër të bardhë;  më pas i hidhet sipër miell misri deri sa të mbulohet harxhi pasi laget, në gjithë sipërfaqen  e lakrorit me anët gishtrinjëve bëhen gropëza, pastaj hidhet kos ose dhallë dhe futet për tu pjekur, hahet i shoqëruar me kos ose dhallë.
  Pite kokë zbuluar (Gollogllavnik), (Gatuhet me fare pak miell misri), pasi zihet brumi e gjithë masa shtrohet në tepsi, futet për pak kohë në furrë, pastaj mbi të hidhet harxhi nga barishte të ndryshme dhe futet në furrë për tu pjekur. Ky lloj lakrori është përdorur në kohra të zisë së bukës.

 
Ndërpeta (Gubjanik), (Gatuhet me miell gruri të cilësisë "nulla, nulla") Për gatimin e tij duhen dy magjatore, njera i t`hollon petat në sofër, ndërsa tjetra i pjek mbi saç një nga një, e i grumbullon në një tepsi, pasi përfundon t`hollimi dhe pjekja përgatitet  një lëng me përzierje uji të vakët, t` lyni dhe pak krypë. Ky lëngë  në Borje quhet "Rasçin" Pastaj në një tepsi shtrohet një petë dhe mbi të coptohen petat e tjera, të cilat spërkaten me  "Rasçin" dhe t`lyen të nxehtë, pasi përfundon kjo punë i hidhet sipër edhe një petë për ta mbajtur nxehtë. Atëherë është gati për tu ngrënë, shoqërohet me mjalt ose kos. Kjo lloj pete gatuhet për raste te veçanta; p.sh. për pritjen e petkaxhijve, për pritjen e miqëve në gostin e parë pas martesës së djalit ose vajzës dhe për Bajram . Ndërpeta është eskluzivisht e Gorës. Mbasi nuk gatuhet gjetiu .
  Flija (Maznik),(Gatuhet me miell gruri, ose misri), për të dy variantet brumi përgatitet duke përzier mirë në një enë, deri sa të formohet një masë e hollë në formë qulli, pasi përfundon përgatitja e qullit, hidhet rend pas rendi në një tepsi të lyer më parë me yndyrë, pastaj me anë të lugës hidhet qulli në tepsi  përhapet sa të mbulojë gjithë sipërfaqen e saj, në zjarrin e ndezur bëhet nxemja e dy saçave, të cilët përdoren njeri pas tjetrit për ti pjekur rendat e flisë, pas çdo rendi bëhet lyrja me një përzyrje gjalp + kajmak + vezë. Këshu rend pas rendi përsëritet vënja nën saç, deri sa të mbushet tepsia. Pasi përfundon pjekja pritet në copa në formë paralelopipedi dhe ngopet me gjalp. Serviret për tu ngrënë, e shoqëruar me mjaltë, kos ose dhallë.  
  Fli e pëvluar (Baren maznik), (Gatuhet me miell gruri), brumi është më i trashë se ai i flisë, prandaj edhe petat dalin shumë më të trasha, pas pjekjes një nga një, ato coptohen dhe ngopen me gjalp. 
Fli e shkërmoqur (Tëfkan maznik), (Gatuhet me miell misri), pasi sitet mielli në sitë të hollë zihet brumi, e gjithë masa e brumit hidhet në tepsi për tu pjekur, pasi piqet shkërmoqet grima, grima dhe spërkatet me gjalp, përdoret kur shkojnë gratë në të pame etj.

Petulla (Priganice i Kashke) (Gatuhen me miell gruri), duke bërë pëzierje të plotë sa të formohet një masë e hollë qulli. Pasi përgatitet qulli, në një zjarr të fortë vihet tigani i petullave, në të cilin hidhet gjalpi ose vaji dhe kur të jetë nxehur mirë; me një garuzhde druri  hidhet qulli në tigan, duke e zgjatur sa diametri i tiganit, pasi piqen hiqen me kistër nga tigani, e palosen në një tepsi; petullat përdoren për të shkuar në të pame, kur lind një fëmijë, kur shkojnë gratë për hajër në dasma e synet, por ato shpërndahen edhe për "Zadushnice" për shpirtrat e të vdekurve, duke filluar nga dita e tretë, e shtatë, e dyzet, pas gjashtë muajsh e një viti
  Kaçamak (Bakrdan), (Gatuhet me miell misri), pasi kemi hedh në një kazan ujë dhe kripë, presim sa të vlojë, kur të ketë vluar i hedhin sasinë e miellit të misrit dhe pa e hequr nga zjarri e përziejmë me një shkop, (që quhet shkopi bakërdanit) deri sa të homogjenizohet, pastaj e heqim dhe hedhim në tepsi topa, topa, i hedhim gjalp të shrirë dhe është gati për tu ngrënë. Bakërdani serviret me rastin kur lindin fëmijë, po ashtu shpërndahet edhe ndër të afërmit e lehonës. 
  Ziej e pëziej (Bërkajvari), (Gatuhet me miell gruri), në të njejtën mënyrë si kaçamaku, spërkatet me gjalp, serviret i nxehët në tepsi topa topa.
   Pite me kolloshtër (Seravnik), Gatuhet në rastet kur pjellin lopët e shtëpisë. Gatimi: Në fillim përgatitet brumi për shtroje, t`hollohet në 5 - 6 peta, vendosen në tepsi, mbi të hidhet kulloshtra e përzier me vezë e gjalp. Futet në furrë për tu pjekur. Kur lopët kanë pasur shumë kulloshtër bëhen dy të tillë dhe u shpëndahen edhe të afërmëve. Në shtëpi, në këso rastesh thirren edhe bijët e bijat për drekë familjare.